ABD Kongre Komisyonu’nda Türkiye’ye olası F-16 satışı aynı zamanda da İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliğine itirazları gündem konusuydu. Senatör Jeanne Shaheen, Türkiye’nin F-16 satın almasına, İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği Türkiye tarafından onaylanırsa izin verileceğini söyledi.
İsveç’teki Türkiye Büyükelçiliği yakınlarında aşırı sağcı siyasetçi Rasmus Paludan’ın Kuran’ı Kerim yakması, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nin NATO üyeliğine onayını zora sokarken ABD’den Türkiye’ye gözdağı niteliğinde bir açıklama geldi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “İsveç, Müslümanların dini inancına saygı gösteremiyorsa bizden NATO konusunda herhangi bir destek göremeyecek” demişti. Ardından da Türkiye, İsveç ve Finlandiya arasındaki üçlü mekanizma toplantısı süresiz olarak iptal edilmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Ned Price ise İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üye olmaya hazır olduğunu söyleyerek “Bu olayın arkasındaki kişilerin NATO’yu zayıflatmak ve Avrupalı müttefiklerimiz ve partnerleri arasında kasten sorun çıkarmak istediğini düşünüyoruz” diye konuşmuştu.
ABD Kongresi’nde gündem oldu
Bu arada krizin ABD’den Türkiye’ye F-16 satışıyla ilgili görüşmeler sürerken yaşanması, bazı kesimlerde “Türkiye NATO genişlemesine onay vermediği sürece F-16 satmayalım” görüşüne yol açmıştı.
Konuyla ilgili olarak ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Victoria Nuland’dan çok dikkat çeken açıklamalar geldi. ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu’nda dün düzenlenen “Rusya’nın Saldırganlığıyla Mücadele: Ukrayna ve Ötesi” adlı oturumda, Türkiye’ye olası F-16 satışı ve Ankara’nın İsveç ile Finlandiya’nın NATO üyeliğine itirazları gündeme geldi.
Victoria Nuland’ın senatörlerin sorularını yanıtladığı oturumda Demokrat Senatör Jeanne Shaheen, Türkiye iki kuzey Avrupa ülkesinin NATO üyeliğini onaylamadığı sürece F-16 satışına karşı çıkacağını belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu durumu iç siyasetteki çıkarları için kullanıyor gibi göründüğünü kaydeden Shaheen, bu durumun NATO’nun çıkarlarına aykırı olduğunu söyledi.
Sözcü’nün haberine göre, bu yorum üzerine konuşan Nuland da, “Müttefiklerimiz olarak ihtiyaç duyduklarını düşündüğümüz güvenlik desteğini onlara verebilmek için Kongre’nin desteğine ihtiyacımız olduğunu Türk müttefiklerimize de belirttik” dedi. Nuland, Ankara’nın İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine onay vermesinin, Türkiye’ye F-16 satışına ABD Kongresi’nde daha sıcak bakılmasını sağlayacağı mesajını verdiklerini kaydetti.
ABD’li sözcü farklı konuştu
Öte yandan Nuland’ın “Türkiye’ye gözdağı” niteliğindeki bu açıklamaları ABD Dışişleri Bakanlığı’nın günlük basın brifinginde de gündeme geldi. Sözcü Yardımcısı Vedant Patel, Kongre’de F-16 satışına muhalefet sürerken Nuland’ın sözlerinin Ankara tarafından “dostça bir öneri” olarak yorumlanmasının nasıl beklendiği sorusuna, bugünkü oturumu izlemediğini ancak genel olarak yürütmenin, Başkanı Joe Biden’ın ve bakanlığın F-16’lar konusunda çok net olduğu yanıtını verdi.
Patel, “Türkiye’nin önemli bir NATO müttefiki olduğu ve NATO sistemi içerisinde güvenlik operasyonelliği konusunda desteğimizin devam edeceği konusunda net olduk. Bu iki konu, yani F-16lar ile İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya kabulü, birbirinden ayrı olmaya devam edecek; herhangi bir karşılıklılık söz konusu değil” ifadelerini kullandı.
