gsimsek@htgazete.com.tr
İstanbul Havalimanı’na ‘Büyük Taşınma’ gerçekleşmeden, Atatürk Havalimanı’nın tüm ticari kapasitesi henüz yeni meydana aktarılmadan, ortaklar arasında hisse devirleri gerçekleşmeye başladı. Kalyon İnşaat, Kolin’in %20 hissesini alarak, İstanbul Havalimanı’nda %40 payla en etkin ve vizyon koyacak en önemli ortak haline geldi. Diğer bir ifadeyle Kalyon zaten havalimanında öne çıkan, vizyon koyan, sorumluluk alan hissedardı. Son hisse devriyle konumu daha güçlenmiş oldu.
Aslında ortaklar arası hisse devir tartışması, 29 Ekim’deki açılış töreninden epey önce başlamıştı. Hissesini devredecek ilk ortak olarak da en fazla Nihat Özdemir’in Yönetimi Kurulu Başkanı olduğu Limak konuşulmuş, Sabiha Gökçen’deki gibi tüm hisselerini satıp çıkacağı ara ara gündeme gelmişti. Hatta hissesini devrettiğine dair Hürriyet’te haber bile çıktı. Ancak bu gelişme bizatihi Limak Holding tarafından yalanladı. Amma velakin hisse devir tartışması hep gündemde oldu.
Yeni havalimanını yapıp, 25 yıl boyunca işletecek şirket; İstanbul Grand Airport (İGA) %20 eşit hisseyle beş ortaktan müteşekkil. Son hisse devrinden önce İGA’daki konumları şöyleydi: Mehmet Cengiz’e ait Cengiz İnşaat, ihalede teknik kriteri sağlayan pilot şirket konumunda ve ihaleden sonra 3 yıl boyunca hisse devri yapamaz şartı vardı. Bu süre doldu ve Cengiz İnşaat’ın da hissesini devretmesinin önünde engel yok. Cemal Kalyoncu’nun Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Kalyon İnşaat, yönetim ve işletmede en etkili, vizyon koyan lokomotif hissedar.
Dolayısıyla hisse devir tartışması iki ortak; Limak ve Mapa üzerinden yapıldı. Limak’tan sonra hissesini devredecek ikinci ortak olarak en fazla Mehmet Nazif Günal’ın Mapa’sı konuşuldu. Fakat hissesini devredecekler arasında adı hiç geçmeyen Celal Koloğlu’nun patronu olduğu Kolin, dün ansızın hissesini Cemal Kalyoncu’nun Yönetim Kurulu Başkanı olduğu Kalyon’a devretti. Bu devirle birlikte kamuda ve havacılık sektöründe çok daha fazla mevzu gündeme geldi. Gelmeye de devam edecek gibi görünüyor.
Mesela İstanbul Havalimanı’nın yaklaşık %70 kapasitesini kullanacak Türk Hava Yolları‘nın da (THY) hisse alması söz konusu. Daha önce THY’nin yönetim kademesinde %20 hisse alınmasının konuşulduğunu biliyorum. Fakat bu defa daha yukarılarda, THY’nin %49,12 payını temsil eden, patronu konumundaki kamu otoritelerinde %40 seviyesinde hisse alımı tartışılıyor. THY yönetimine de belli araştırmalardan sonra bu yönde bir görev verilebilir. Böyle bir gelişme halinde, Yeni Havalimanı’nda Kalyon’un %60, THY’nin de %40 hisseyle temsil edilebileceğine dikkat çekiliyor.
THY Havaalanı İşletme AŞ
Eğer THY tarafından böyle bir adım atılırsa, İstanbul Havalimanı’nda hissedar olarak temsili, 15 Kasım 2017’de kurulan THY Havaalanı Gayrimenkul Yatırım ve İşletme Anonim Şirketi kanalıyla olacak. Şirketin, bu amaçla kurulduğunu belirtmiş olayım. Benzer şekilde Sabiha Gökçen Havalimanı’na da ortak olması gündeme gelmiş, sonra Rekabet Kurumu’nun ‘Hisse alabilirsiniz, ancak yönetimde yer almanız sorun olabilir’ mealinde bilgilendirmesi, İstanbul Havalimanı’na da ortak olunma ihtimali ve diğer başka sebeplerden vazgeçilmişti.
Ancak İstanbul Havalimanı’nın THY için çok daha farklı misyonu var. Ana HUB’ı yani merkez üssü olacağından, işletmesinde yaşanacak herhangi bir aksamanın faaliyetlerini etkileyecek olması sebebiyle THY’nin böyle bir ortaklığa girmesinin ihtimal dahilinde olduğu belirtiliyor. THY’nin %49,12’lik kamu payının 3 Şubat 2017’den bu yana Türkiye Varlık Fonu’nda olduğunu hatırlatmış olayım.