Güntay Şimşek
gsimsek@htgazete.com.tr
Etiyopya Ulaştırma Bakanlığı’nın ‘Kara Kutu’ çözümünden elde edilen bilgiler sonrasında yaptığı açıklamalara göre 10 Mart 2019’daki Etiyopya Havayolları ET 3002 uçuş kodlu kaza ile 29 Ekim 2018’deki Lion Air JT 610 uçuş kodlu uçağın düşmesinde ‘açık benzerlikler’ var. Habertürk yazarı Güntay Şimşek araştırdı.
Son iki uçak kazasının yazılım kaynaklı sebeplerden meydana geldiği raporlarla da teyit edilmek üzere. Kazaya sebep olan yeni sistem için Boeing’in yeterli uyarıyı yapmadığı, kullanım manuellerinde yer vermediği, yazılım sorunuyla birlikte pilotların uçağın yeni sistemine adaptasyonunda eğitim problemi olduğu tespitleri yapılıyor.
Boeing 737 MAX 8 tipi uçakların 5 ay içinde yaşadığı iki kazanın da birbiriyle benzerlikler gösterdiği, Etiyopya makamlarının ‘Kara Kutu’ olarak bilinen Flight Data Recorder (FDR) ve pilotların konuşmalarını kaydeden Cockpit Voice Recorder’ın (CVR)Fransa’da çözümü sonrası yaptıkları açıklamalarla netleşmeye başladı.
Etiyopya Ulaştırma Bakanlığı’nın ‘Kara Kutu’ çözümünden elde edilen bilgiler sonrasında yaptığı açıklamalara göre 10 Mart 2019’daki Etiyopya Havayolları ET 3002 uçuş kodlu kaza ile 29 Ekim 2018’deki Lion AirJT 610 uçuş kodlu uçağın düşmesinde ‘açık benzerlikler’ var.
Her iki kazada da uçuş izleme verileri, düzensiz tırmanış ve inişler tespit edildiği için Etiyopya kazasına ilişkin ön raporun 30 gün içinde yayınlanmasıyla durum daha açıklığa kavuşacak gibi görünüyor.
Uçuşla ilgili değerleri toplayan uçuş kontrol sisteminin (MCAS),uçağın konumuna göre yavaş veya hızlı gittiğini düşünerek otomatik olarak kuyruktaki yatay stabilizeye (horizontal stabilizer trim) verdiği yanlış komut ilk kazanın sebebi olarak değerlendirilmişti. Gelen ilk bilgiler de bu durumu doğruluyor.
Ancak Etiyopya kazası sonrasında 737 MAX’lerin üreticisi Boeing ve sertifikasyonunu yapan ABD Federal Havacılık Dairesi – FAA (Federal Aviation Administration) ile başta Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA – European Union Aviation Safety Agency) olmak üzere diğer bazı ülkelerin düzenleyici kuruluşları arasında somut bilgilere dayanmayan görüş ayrılıkları bulunuyor.
EASA, ilk kazadan kısa süre sonra ikincisinin gerçekleşmiş olmasının uçakta başka sorunlar da olabileceğine işaret ettiğine dikkat çekerek 737 MAX’lere uçuş yasağı koymuştu.
Boeing desteklediğini ilan ettiği Etiyopya kazasının araştırma ve soruşturma faaliyetlerine paralel olarak uçağın uçuş kontrolüne destek sağlayan ‘Manevra Karakteristikleri Artırma Sistemi- MCAS’a (Maneuvering Characteristics Augmentation System) sensörlerden gelen hatalı veri girişlerine karşı yazılım güncelleme çalışmalarına devam ettiğini açıklamıştı.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
