Aksayan uçuşlar 2022’de ABD’ye 34 milyar dolara, Avrupa’ya 32 milyar dolara ve Avustralya’ya 1,5 milyar dolara mal oldu. Bu rakam, daha az trafik olmasına rağmen 2019’a göre yüzde 11 daha fazla olarak gerçekleşti.
Pandemi sonrasında artan yolcu talebi, özellikle geçen yıl birçok uçuşta iptaller ve rötarlar yaşanmasına yol açtı. Havayolu yolcu destek kuruluşu AirHelp, geçen yıl yaşanan uçuş aksaklıklarının Avrupa, ABD ve Avustralya’da ekonomi ve çevre üzerindeki etkisini inceleyen pazar raporunun sonuçlarını paylaştı. Uçuş aksaklıkları, 15 dakikadan fazla süren iptaller ve gecikmeler olarak sınıflandırıldı.
Kuruluşun açıklamasına göre, 2022 yılında ABD’de en az 200 milyon, Avrupa’da 330 milyon ve Avustralya’da 12 milyon yolcu gecikme ve iptallerden etkilendi. Rötarlar nedeniyle toplam 650 milyon saat zaman kaybedilirken 30 milyon gecelik otel konaklamasına ihtiyaç duyuldu.
AirHelp CEO’su Tomasz Pawliszyn raporla ilgili şu yorumu yaptı: “Uçuş aksaklıkları yolcular, havayolları ve havalimanları için bir rahatsızlıktır ve pandemiden bu yana finansal ve çevresel etkileri sektör için önde gelen bir konu haline gelmiştir. Yolcuların aksaklıklardan ve bunun mali sonuçlarından daha iyi korunmalarını sağlamak için havayolu şirketleri, özellikle hava yolcu hakları konusunda yolcularla iletişimlerini geliştirmelidir. AirHelp olarak, bölgesel hava yolcu hakları rehberlerimize erişimi ücretsiz hale getiriyor ve aksaklıklarla karşı karşıya kalanlara 7/24 çevrimiçi destek sunuyoruz.”
Ekonomik etki
AirHelp uçuş aksaklıklarının ekonomik etkisini dört ölçüt üzerinden araştırdı: havayolları için artan operasyon süresi, yolcuların kaybettiği zamanın değeri, ekonominin diğer segmentleri üzerindeki yayılma etkileri ve uçuş iptallerini karşılamanın ek maliyetleri.
2022 yılında, uçuş aksamaları ekonomi üzerinde ABD’de 30-34 milyar dolar, Avrupa’da 27-32 milyar dolar ve Avustralya’da 1,5 milyar dolara varan bir etki yarattı. Bu toplamda 67,5 milyar dolar ve daha az trafik olmasına rağmen 2019 yılına göre yaklaşık yüzde 11 daha fazla oldu.
Yolculara olan maliyet, ekonomiye olan toplam maliyetin yüzde 37’sini oluşturarak en büyük etkiye sahip oldu.
Toplam ekonomik etkinin yüzde 32’sini havayolu şirketlerinin ek yakıt, mürettebat ve bakım masrafları gibi maliyetleri oluşturdu. Yemek hizmetleri, konaklama ve perakende maliyetleri ile yayılma maliyetleri (yüzde 16) ve etkilenen yolcular için oteller ve diğer düzenlemeler gibi iptal maliyetleri (yüzde 15) de önemli bir rol oynadı.
Sürdürülebilirlik etkisi
Aksamalar, geciken uçakların daha uzun uçuş ve taksi sürelerinin yanı sıra otel gibi kullanılan ek hizmetler nedeniyle çevre üzerinde önemli bir yük oluşturuyor. Rapor, uçuş aksaklıklarının sektör toplamının yüzde 1,3’üne eşit olan dokuz milyon ton ek CO2 emisyonu yarattığını ortaya koydu. Eklenen karbon ayak izi, yaklaşık iki milyon binek otomobilin yıllık emisyonuna eşit ve dengelenmesi için bir yıl boyunca çalışan yaklaşık 3 bin rüzgâr türbini veya 300-350 milyon ağaç gerekiyor.
Yolcuların iptal edilen ve geciken uçuşlar nedeniyle otel gecelemelerine, yemeklere ve ulaşıma ihtiyaç duyması, ek ve önlenebilir atıkların ortaya çıkmasına neden oluyor. İptallerden etkilenen yolcular için otel konaklamaları ve yemeklerin bir sonucu olarak yılda 90 bin tona kadar atık ortaya çıkıyor.
Çevresel etkinin ötesinde, uçuş aksaklıkları stres, uzun süreli seyahat, üretkenlik kaybı, kaçırılan planlar ve ortaya çıkan maliyetler nedeniyle insan refahı üzerinde de olumsuz bir etkiye sahip. Gürültü kirliliği de, özellikle yoğun nüfuslu bölgelerde ve sıkı sokağa çıkma yasağı politikaları olan havalimanlarına ev sahipliği yapan şehirlerde, uçuş aksamalarının çevresel etkisine katkıda bulunuyor. Havada gecikme yaşayan uçuşlara genellikle sokağa çıkma yasağından sonra iniş izni veriliyor.
İyileştirme için yer var
Her üç bölgede de, uçuş rezervasyonu yapan yolcu sayısındaki artışa ve operasyon maliyetlerine paralel olarak havayolu maliyetlerinin ve yayılma maliyetlerinin artacağı tahmin ediliyor. Avrupa ve Avustralya’da 2022 yılında alışılmadık derecede yüksek olan iptallerin ilerleyen dönemde iyileşmesi beklenirken, ABD’de iptaller iyileşmeden önce kötüleşebilir.
Avrupa ve Birleşik Krallık’ta iptal sonrası yiyecek, içecek ve konaklama gibi düzenlemelerin yanı sıra yeniden rezervasyon masraflarının havayolları tarafından karşılanması gerektiğinden, bu durum ABD’li yolcular için ek endişeler yaratıyor. Ancak, ABD gibi yolcu korumasının daha az olduğu pazarlarda, bu tahmini maliyetlerin daha büyük bir kısmı yolcuların kendileri tarafından karşılanacağı belirtiliyor.