Türk savunma sanayisi, milli hava araçları çalışmalarıyla Aralık 2009’dan bu yana ANKA İHA, ATAK Helikopteri, HÜRKUŞ, Gökbey, Bayraktar TB2 İHA, AKSUNGUR İHA, Bayraktar AKINCI TİHA, Bayraktar KIZILELMA, ATAK-2, HÜRJET, Bayraktar TB3, ANKA III ve KAAN’ı gökyüzüyle buluşturdu.
Türkiye, son yıllarda savunma ve havacılık sanayisinde önemli başarılara imza atıyor. Bu kapsamda Eylül 2009’dan itibaren 15 yılda 13 yerli ve milli hava aracı gökyüzü ile buluştu.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün de sosyal medya hesabından bu sürece dikkati çeken “Gökyüzüne bir kere daha bak” mesajıyla Türk savunma sanayisinin son dönemde ilk uçuşunu gerçekleştirdiği hava araçlarına ilişkin video paylaştı.
Haber Aero olarak, daha geriye gidip, son 15 yılda gökyüzü ile buluşan yerli hava araçlarını merkez altına aldık.
1- İlk uçan ANKA oldu
İlk olarak uçuş yapan hava aracı Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından özgün olarak geliştirilen insansız hava aracı (İHA) ANKA oldu. 30 Aralık 2010 tarihinde ilk uçuşunu gerçekleştiren ANKA Sistemi için Ekim 2013’te 10 uçaklık seri üretim sözleşmesi (ANKA-S) imzalandı. ANKA-S Projesi’nde çalışmalar başarı ile tamamlandı.
2- ATAK helikopteri büyük başarı yakaladı
T129 ATAK Helikopteri, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin taarruz helikopteri ihtiyacını karşılamak amacıyla Türkiye’ye özgü millî kabiliyetler kullanılarak geliştirildi. 7 Eylül 2007 tarihinde Savunma Sanayii Başkanlığı ile imzalanan sözleşme çerçevesinde TUSAŞ, ana yüklenici olarak platform geliştirme, sistem entegrasyonu, test ve doğrulama, seri üretim ve ömür devri lojistik desteği sorumluluğunu üstlendi.
T129 ATAK Helikopteri ilk uçuşunu 17 Ağustos 2011 tarihinde gerçekleştirdi, test ve kalifikasyon süreçlerinin ardından ilk teslimat 22 Nisan 2014 tarihinde Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na yapıldı. T129 ATAK Helikopterinin performansı zorlu “sıcak hava-yüksek irtifa” görevleri için optimize edilmiş olup, gece ve gündüz koşullarında yüksek manevra ve performans kabiliyeti ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin operasyonlarında etkin bir şekilde görev yapıyor.
3- Temel eğitim uçağı HÜRKUŞ
Daha sonra temel eğitim uçağı HÜRKUŞ ile başka bir sayfa açıldı. TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRKUŞ, 29 Ağustos 2013’te ilk uçuşunu gerçekleştirdi. HÜRKUŞ geride kalan sürede önemli yetenekler kazandı ve ihracat başarılarına ulaştı.
4- Bayraktar TB2 dünya gündeminde
Baykar tarafından geliştirilen İHA Bayraktar TB2, 29 Nisan 2014’te gökyüzü ile buluştu. Bayraktar TB2, yurt içi ve dışındaki güvenlik operasyonlarında etkin olarak kullanıldı, bu alandaki yurt dışı bağımlılığı sonlandırdı. Bayraktar TB2, özellikle Karabağ Zaferi ve Ukrayna-Rusya savaşında üstlendiği rollerle “dünya muharebe tarihinde paradigma değiştiren” hava aracı olarak nitelendirildi. Bayraktar TB2 30’un üzerinde ülkeye ihraç edilerek önemli başarı yakaladı.
5- Yerli helikopter Gökbey
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ile Türk Havacılık Uzay Sanayii arasında imzalanan sözleşme kapsamında geliştirilen GÖKBEY helikopteri, ilk uçuşunu 6 Eylül 2018’de gerçekleştirdi. GÖKBEY Program bütçesi ve takvimi, 3 Ocak 2013 tarihli Savunma Sanayii İcra Komitesi ile kararlaştırıldı ve 26 Haziran 2013 tarihinde SSB ile TUSAŞ arasında sözleşme imzalandı. En zorlu iklim ve coğrafyalarda dahi, yüksek irtifa ve yüksek sıcaklıkta, gece ve gündüz koşullarında etkin bir şekilde faaliyet gösterebilecek olan GÖKBEY, milli imkân ve kabiliyetler kullanılarak tasarlanıyor ve üretiliyor. Genel maksat helikopterinin ilk olarak Jandarma Havacılık’a teslim edilmesi planlanıyor.
6- AKSUNGUR her alanda
TUSAŞ tarafından ANKA platformundan yola çıkılarak 18 ay gibi kısa sürede geliştirilen, yüksek faydalı yük kapasitesi ile kesintisiz çok rollü istihbarat, gözetleme, keşif ve taarruz görevleri gerçekleştirme kapasitesine sahip AKSUNGUR, 20 Mart 2019’da ilk kez uçtu. AKSUNGUR, Türkiye’de TSK’dan bakanlıklara farklı alanlarda envantere girdi, ihraç edilmeye başlandı.
7- AKINCI’dan ihracat başarısı
Baykar tarafından milli ve özgün olarak geliştirilen Bayraktar AKINCI Taarruzi İnsansız Hava Aracı (TİHA) ise 6 Aralık 2019’da ilk kez havalandı. Geçen sürede Türk havacılık tarihi açısından rekorlara, ilk uçuşlara imza atan Bayraktar AKINCI TİHA, ihracat başarılarına da imza attı. Suudi Arabistan Krallığı Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterinde görev yapacak Bayraktar AKINCI TİHA, bu anlaşma neticesinde Türkiye’nin tek seferde yapılan en büyük havacılık ihracatının gerçekleştirilmesini sağladı.
8- Türkiye’nin ilk insansız savaş uçağı: Kızılelma
Baykar’ın öz kaynaklarıyla milli ve özgün olarak geliştirdiği insansız savaş uçağı Bayraktar KIZILELMA, 14 Aralık 2022’de ilk kez gökyüzüyle buluştu. Geliştirme ve üretim faaliyetleri devam eden Bayraktar KIZILELMA’nın bu yıl seri üretimine geçilmesi planlanıyor. Bayraktar KIZILELMA, hava-yer görevleriyle beraber yapay zekâ kabiliyetiyle hava-hava muharebesi icra edecek. Bayraktar KIZILELMA, insansız savaş uçağı düşük radar kesiti sayesinde sahip olacağı düşük görünürlük ile Türkiye için güç çarpanı olacak.
9- Jet eğitim uçağı HÜRJET
TUSAŞ tarafından geliştirilen HÜRJET, 25 Nisan 2023’te ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Uçuş testlerine devam eden HÜRJET’in varyantları arasında hafif taarruz uçağı, jet eğitim uçağı, akrotim gösteri uçağı, harbe hazırlık uçağı, red aircraft ve uçak gemisi versiyonları bulunuyor. Üst irtifa limiti 45 bin fit olan HÜRJET, ses hızının 1,4 katı hızda uçuş yapabilme kabiliyetiyle görev yapacak.
10- ATAK-2’de çalışmalar sürüyor
TUSAŞ, T129 ATAK ve T625 GÖKBEY Projeleri kapsamında kazanılan teknolojik bilgi birikimi ve operasyonel tecrübe neticesinde “Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi”ne başladı. ATAK-2 olarak adlandırılan yerli helikopter ilk uçuşunu 25 Nisan 2023’te gerçekleştirdi. Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri Projesi; artırılmış faydalı yük ve mühimmat kapasitesi (lançerler hariç 1200 kg), modern aviyonik sistemler, düşürülmüş lojistik maliyet ve yüksek performans hedefleri doğrultusunda tamamen yerli ve milli kabiliyetler ile tasarlanıyor.
11- Bayraktar TB3 gemide görev yapacak
Baykar’ın gökyüzüyle buluşturduğu son araç olan Bayraktar TB3 ise 27 Ekim 2023’te ilk uçuşunu yaptı. TUSAŞ Motor Sanayi A.Ş. (TEI) tarafından yerli olarak geliştirilen PD-170 motoruyla havalanan uçan Bayraktar TB3 SİHA, katlanabilen kanat yapısıyla TCG Anadolu gibi kısa pistli gemilerden kalkış ve iniş kabiliyetine sahip bir insansız hava aracı olacak.
12- İnsansız msavaş uçağı ANKA III
TUSAŞ tarafından geliştirilen insansız savaş uçağı ANKA III, ilk uçuşunu 28 Aralık 2023’te yaptı. Türkiye’nin ilk dikey kuyruksuz turbofan motorlu insansız hava aracı ANKA III’ü geliştirme çalışmaları devam ediyor. Yeni nesil İHA sistemi olan ANKA III, keşif, gözetleme ve istihbarat, farklı hava-yer mühimmatları ile taarruz, hava-hava mühimmatları ile düşman helikopter, pervaneli uçak, İHA’larına angaje olarak av taraması, düşman RF yayımı yapan radar ve hava savunma sistemlerini etkisiz hale getirme, hava ve karada dost kuvvetlere himaye, sinyal ve haberleşme istihbarat, elektronik harp, diğer dost unsurlarla beraber operasyon ve haberleşme rölesi gibi bir çok görevi yerine getirebilecek.
13- Gökyüzüne kavuşan son uçak KAAN
TUSAŞ ana yürütücülüğünde Türkiye’nin en önemli teknoloji projelerinden Milli Muharip Uçak KAAN, ilk uçuşunu 21 Şubat 2024’te gerçekleştirdi. KAAN ile Türkiye, 5’inci nesil uçak üretebilen sınırlı sayıda ülkeler arasına adını yazdıracak. Pilotlarının “uçan bilgisayar” olarak nitelendirdikleri KAAN, teknolojinin sunduğu en güncel yetenekleri bünyesinde barındıracak. Yeni nesil silahlarla havadan havaya muharebe, süpersonik hızda dahili silah yuvalarından hassas vuruş gerçekleştirebilecek KAAN, yapay zekâ ve nöral ağ desteğiyle artırılmış muharebe gücü sağlayacak.