Tam 45 yıl önce bugün Sovyet pilot Yüzbaşı Gennadiy Yeliseev, o zamana kadar dünya havacılık tarihinde hiç görülmemiş bir adım atarak, hayatı pahasına SSCB hava sahasına giren İran’ın RF-4C Phantom II casus uçağının üzerine sürdü.
O gün sınırın ihlal edildiğinin tespit edilmesiyle 35 yaşındaki askeri pilot Yüzbaşı Gennadiy Yeliseev, MiG-21SM uçağıyla o bölgeye yönlendirildi. Daha sonra SSCB hava sahasına giren uçağın İran’a ait RF-4C Phantom olduğu anlaşıldı. En ünlü Amerikan avcı uçağının bu modelinde çok sayıda keşif cihazı bulunuyordu. Özel olarak uzatılmış burun kısmında havadan çekim yapan birkaç fotoğraf makinesi ve özel konteynerde uzun odak mercekli kamera mevcuttu. Uçak gece vakti de rahat bir şekilde farklı yüksekliklerden fotoğraf çekebiliyordu. Fanthom ayrıca 4 adet ‘havadan havaya’ sınıfı güdümlü füzeyle donatılmıştı.
SSCB’ye karşı CIA’in geliştirdiği Dark Gen projesi
İran’ın RF-4C Phantom uçağı, söz konusu casusluk faaliyetleri kapsamında Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) tarafından SSCB’nin hava savunmasındaki zayıf noktaları ortaya çıkarmak için geliştirilen Dark Gen projesi çerçevesinde bir görevi yerine getiriyordu.
İranlı pilotun arkasında Amerikan subayı vardı
Uçağı kullanan İranlı pilotun arkasındaki koltukta ABD Hava Kuvvetleri’nde görevli Albay John Sanders vardı. Görevin başarılı olmaması durumu için yapılan B planına göre Amerikalı eğitmenin İranlı öğrencisine yeni uçağı nasıl kullanacağını öğretiyormuş gibi görünecekti.
‘Ne pahasına olursa olsun düşürün’
‘Uçağı ne pahasına olursa olsun düşürün’ talimatı alan Yeliseev, içinde ne olduğu ve uçuş amacının ne olduğu bilinmeyen Phantom’u bırakamazdı. O anda Yüzbaşı Yeliseev, o zamana kadar dünya havacılık tarihinde hiç görülmemiş bir adım atarak, uçağını karşı tarafın uçağının üzerine sürdü ve kendi uçağının gövdesiyle Phantom’a çarparak, kontrolden çıkardı.
Çarpışmada Rus uçağı tamamen parçalandı, kendini fırlatmayı başaramayan Yeliseev, hayatını kaybetti. Birkaç gün sonra Yüzbaşı Yeliseev’e, Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı verildi.
RF-4C mürettebatıysa hayatta kaldı ve uçağı havadayken terk etmeyi başardı. Fakat aşağıda kendilerini sınır muhafızları bekliyordu. İran uçağının düşürülen pilotları olaydan 2 hafta sonra, daha önce İran topraklarına düşen Sovyet uydusundaki verilerle takas edilerek İran’a döndü. İran Hava Kuvvetleri’nde görevine devam eden İranlı pilotsa, 1982’de İran-Irak savaşı sırasında Irak’a ait bir MiG tarafından düşürülerek hayatını kaybetti.
(Spuntik)