Çin’in yerli üretim dar gövdeli uçağı C919, Dubai Airshow’daki uçuş gösterisiyle uluslararası pazarda görünürlüğünü artırdı. Airbus ve Boeing’e alternatif bir uçak ailesi geliştirme hedefi de fuarda yeniden vurgulandı.
Çin, Boeing ve Airbus’ın teslimat gecikmeleri yaşadığı dönemde pazar payını artırmayı hedefleyen Çinli uçak üreticisi COMAC’ın C919 jet uçağının Pazartesi günü Dubai’de gerçekleştirdiği uçuş gösterisiyle küresel havacılık sektöründeki varlığını güçlendirdi.
Çin’in ilk tam donanımlı yerli jet uçağı olan C919, Dubai Airshow’da üst düzey yetkililere kısa fakat sembolik bir performans sundu.
Çinli yetkililer, Doğu Asya dışındaki ilk alıcıyı bulmaya yönelik çabalar konusunda soruları yanıtsız bırakırken, pazarlama ekibi projeyi Dubai’nin dönüşüm süreciyle karşılaştırdı. 17-21 Kasım tarihleri arasında düzenlenen fuarda COMAC, “Bir mucizenin bir başka mucizeyle buluştuğu yer” ifadelerinin yer aldığı bir posterle dikkat çekti.
C919’un ilk tanıtımının üzerinden 17 yıl geçerken COMAC, Airbus ve Boeing’in yanı sıra Brezilyalı Embraer ile de rekabet etmeyi hedefliyor.
Uçak ilk olarak geçen yılki Singapur Hava Gösterisi’nde sergilenmiş olsa da C909 ve C919 modelleri Batılı düzenleyicilerden belirgin sertifikasyonlar almamış durumda. Şirket profilini güçlendirmek amacıyla alternatif pazarlara yöneliyor.
Airbus ve Boeing’e rakip uçak ailesi
Fuar kapsamında gerçekleştirilen iş görüşmelerinde COMAC, Airbus ve Boeing’in farklı modellerine karşılık gelecek bir uçak ailesi geliştirme planlarını öne çıkardı. Bu planlar arasında, Asya-Pasifik bölgesine hizmet verecek şekilde tasarlanan ve 210 yolcu kapasiteli “Stretched Variant” (Uzatılmış Varyant) olarak adlandırılan C919’un daha uzun versiyonu da yer alıyor. Bu versiyonun Airbus A321neo ile yakında hizmete girmesi beklenen Boeing 737 MAX 10’u hedeflediği belirtildi.
COMAC ayrıca 2016’dan bu yana hizmette olan bölgesel jet modeli C909’u da sergiledi. Brunei, geçen ay Çin yapımı uçakların kullanımına izin veren son ülke olurken, yeni kurulan GallopAir’ın 2023 yılında 15 adet C909 ve 15 adet C919 sipariş ettiği bilgisi paylaşıldı. Ancak her iki model de henüz büyük ölçekli küresel müşteriler tarafından tercih edilmedi.
“COMAC tehdit değil, rakip ve gerçeklik”
Boeing Ticari Uçaklar CEO’su Stephanie Pope, COMAC’ın piyasaya girişini memnuniyetle karşıladığını ifade ederken, Airbus Ticari Uçaklar CEO’su Christian Scherer de COMAC’ın “bir tehdit değil, bir rakip ve bir gerçeklik” olduğunu söyledi.
Analistler ise Çin’in destekleyici ülkelerle yaptığı anlaşmalar dışında kısa vadede küresel pazarda büyük pay elde etmesini beklemiyor ancak COMAC’ın Batılı üreticilerin baskın olduğu alana girme arzusunun altını çiziyor.
Fikri mülkiyet Çin’de, tedarik zinciri Batı’da
COMAC’ın tanıtım materyalleri, C919’un fikrî mülkiyetinin Çin’e ait olduğunu vurgulasa da uçakta kullanılan kritik sistemlerde geniş bir Batılı tedarik zinciri bulunuyor. C919 broşüründe, motorlardan iniş takımlarına kadar farklı bileşenler için 18 Batılı şirketin tedarikçi olarak yer aldığı listelendi.
Uçağın Batılı parçalara olan bu bağımlılığı, yılın başında Pekin ile Washington arasındaki ticaret gerilimi sırasında daha da görünür oldu. ABD, artan gerginlik nedeniyle motor ihracat lisanslarını geçici olarak durdurmuş, bu durum COMAC’ın tedarik güvenliği konusunda yaşadığı kırılganlığı gündeme taşımıştı.
Şirket, “açık işbirliğine bağlı kalmaya” devam ettiğini ve küresel müşterilerle daha güçlü ilişkiler kurmayı hedeflediğini duyurdu. Çin ile ekonomik ilişkileri güçlü olan Körfez ülkelerinin, son yıllarda Çinli havacılık projeleriyle işbirliğini artırdığı belirtiliyor.
COMAC’ın C919 programında daha önce açıkladığı teslimat hedeflerinin gerisinde kaldığı ifade edilirken, şirketin C929 geniş gövdeli uçak projesine ilişkin sınırlı teknik bilgi içeren tanıtım materyalleri de fuarda yer aldı.
Bu gönderi kategorisi hakkında gerçek zamanlı güncellemeleri doğrudan bildirim almak için tıklayın.
